The World of K

‘The world of K., or the prophecy of the excesses of modern bureaucracy’ is gebaseerd op het boek Der Prozess van Franz Kafka (1883-1924). Kafka schreef het boek in 1914-15, het werd postuum gepubliceerd in 1925. Der Prozess gaat over bankmedewerker Jozef K., die op een morgen zonder duidelijke reden gearresteerd wordt. Er wordt een onduidelijk proces tegen hem aangespannen, waardoor K. in een absurdistische wereld van vage rechtbankmedewerkers en oneindige bureaucratie terechtkomt.

Hoe kunnen we een boek als Der Prozess in deze tijd lezen en interpreteren? Wat is de rol van het absurdisme in de context van de huidige politieke situatie? Of verwordt de politiek zelf wellicht tot een kafkaësk scenario? De kunstenaars in ‘The world of K., or the prophecy of the excesses of modern bureaucracy’ reflecteren ieder op hun eigen manier op de thema’s uit Kafka’s werk. Ze maken speciaal voor deze tentoonstelling nieuw werk, waarin zowel literatuur als maatschappelijk engagement een rol zullen spelen.

De term kafkaësk wordt nog vaak gebruikt om te verwijzen naar frustrerende of gecompliceerde bureaucratische processen, of om een beklemmend of vervreemdend gevoel te beschrijven. Maar het gaat verder dan alleen frustrerende bureaucratie; het is een allesomvattend surrealistisch systeem waar de personages onmogelijk uit kunnen breken. Het rechtssysteem waar K. mee te maken krijgt is ondoorgrondelijk, en het wordt nooit duidelijk waar hij voor terechtstaat.

Belangrijke thema’s in Der Prozess zijn macht, bureaucratie, het absurdisme van ons bestaan en het falen van juridische systemen. Het boek kwam tot stand in een periode van politieke onrust en instabiliteit, en is vandaag de dag nog steeds relevant. Ook situaties in onze huidige maatschappij doen Kafkaësk of absurdistisch aan, en zijn gerelateerd aan de onrechtvaardigheid en de onduidelijke bureaucratische processen die in Der Prozess een rol spelen. Mensen die zonder proces in de gevangenis komen, fake news, detentie van migranten; allemaal scenario’s die aan de orde van de dag zijn, en verdacht veel weghebben van de wereld van K.